ROOFVOGEL PIKT MIJN ONTBIJT

Ik ben inmiddels anderhalve week in het veld in Gogrial.

Het eten is enigszins eentonig. Het bestaat vooral uit brood, rijst, pasta en bonen, zonder veel toevoegingen. Groente is minimaal en fruit zie ik helemaal niet. Als er een geit geslacht wordt, is er vlees, maar die beesten zijn niet vet, en het vlees moet je soms zoeken op de botten.

Vandaag is het zaterdag morgen. Ik ben vroeg op, want om 9.00 heb ik afgesproken weer aan het werk te gaan. Als ik sochtends in de keuken kom zijn er eieren, scrambled eggs. Het ziet er lekker uit, er zitten uien in en het ruikt lekker. Ik bedenk hoeveel ik op kan scheppen rekening houdend met het aantal mensen wat hiervan moet eten, en schep nog wat extra op.

Met op mijn bordje scrambled eggs en een stuk brood in de ene hand en een mok oploskoffie in de andere, loop ik terug naar mijn tukul. Tukul is het lokale woord voor hut. Ik geniet al bij voorbaat van de rustige start op zaterdagmorgen en het lonkende ontbijt.

Ineens vliegt er iets groots over mijn bord. Ik schrik en slaak een gil. Ik heb amper door wat er gebeurt. Een grote roofvogel scheerde over mijn bord, en de helft van mijn scrambled eggs is verdwenen. Het stuk brood heeft hij laten liggen. De eieren lonkte ook naar hem.

Terwijl ik voor mijn tukul geniet van de andere helft van mijn eieren, denk ik met bewondering terug aan de roofvogel. Met een geweldige precisie pikte hij mijn eieren eruit terwijl ik over het terrein wandelde, zonder mij of mijn brood aan te raken.

KORTE IMPRESSIES

Ik ben beredruk, met de op start van de kliniek in Gogrial, die we gaan overnemen, en heb eigenlijk helemaal geen tijd om te schrijven.

Maar er zijn heel veel dingen die de moeite waard zijn om te delen. Dus een paar korte impressies.

Juba luchthaven is 2 dagen dicht

De camara’s staan opgesteld. Riek Machar de oppositie leider oftewel de rebellen leider komt naar Juba. Gaat het dan eindelijk gebeuren dat het vredesakkoord, wat in Augustus 2015 is getekend, eindelijk in werking gaat. Het is afwachten. Hij zou maandag 10.00 aankomen. Toen ging het niet door, en werd het dinsdag. Toen ging het toch door en zou hij 16.00 aankomen. Om 16.00 was hij er niet, het werd 19.00. 19.00 werd het de volgende dag. Maar ook  Dinsdag kwam hij niet.

De geit van de commissaris

Er loopt een wit met grijze geit over het terrein van de kliniek. Het is haar thuis. Soms slaapt ze onder een bed op de afdeling, meestal zie ik haar grazen. Ze lijkt enigszins gehandicapt, want we loopt vreemd. Van de week joeg een van de collega’s haar van het terrein af, en sloot het hek achter haar. Ze bleef verontwaardigt bij het hek staan om te kijken of ze weer binnen kon komen. De volgende dag liep we weer te grazen. We mogen haar niet aanraken, of eventueel slachten wat geopperd is door collega’s, want het is de geit van de commissaris

Sollicitaties

Brieven, brieven en nog eens brieven. We hebben meer als 400 sollicitatie brieven binnen gekregen. De vacatures zijn afgelopen vrijdag opgehangen, en deze week vrijdag is de sluitingsdatum. Het weekend moet alles gelezen zijn en moet een plan gemaakt worden voor de toetsen volgende week.

Een granaat is afgegaan

Dagelijkse wordt het lokale nieuws gedeeld. Er blijkt een granaat te zijn afgegaan. Een man had ruzie met zijn vrouw. De man is soldaat en heeft blijkbaar granaten in huis, en die is op de een of andere manier afgegaan. Dit is een voorbeeld waarom in Gogrial state alle alcohol verboden is. Alcohol is nergens te koop hier. Sinds dit verbod zijn er veel minder dronken mensen en gebeuren er veel minder ongelukken met geweren en granaten.

De zingende health promoter

Een oudere man in de kliniek is ‘Health Promoter’.  Hij zingt terwijl hij voorlichting geeft en laat lokaal getekende plaatsjes zien.  Alle liedjes verzint hijzelf en weet de aandacht van zijn publiek te trekken

GEVARIEERD WERK

Soms schrijf ik hele verhalen op de weblog en soms tijden niets. Als ik een poos niets schrijf betekent het niet dat ik niets meemaak. Integendeel, de dagen vliegen echter voorbij. Om te schrijven heb ik een moment van rust nodig om al het meegemaakte te laten bezinken.

Over het algemeen kan ik zeggen dat ik vooral veel werk, dat situaties soms erg complex zijn en dat het werk  bijzonder gevarieerd is. Maar het is het werk waar ik van hou, ook al kom ik de nodige uitdagingen tegen.  Ik hou van de variatie, ik word uitgedaagd, maar ik weet vooral waarvoor ik het doe.  

Het ene moment schrijf ik een voorstel of rapportage voor een donor, het andere moment coach ik on the job in het veld, in de kliniek. Het ene moment heb ik overleg met iemand van het Ministerie van Gezondheidszorg, het andere moment babbel ik met een verpleegassistent. Het ene moment train ik mensen en het andere moment analyseer ik data. Mijn officiële basis is in de hoofdstad Juba, maar 60 a 70% van mijn tijd ben ik in het veld. In het veld gebeurt het echte werk, waar onze lokale medewerkers iedere dag vele patiënten zien, bevallingen doen, ondervoede kinderen zien, de kliniek schoon houden, voorlichting geven en nog veel meer.

De afgelopen 2 weken was ik in Juba. Dinsdag vlieg ik naar Gogrial. Daar gaan we een kliniek overnemen die nu gerund wordt door artsen zonder grenzen. Afgelopen week zijn alle handtekeningen gezet, en heel veel voorbereidend werk is inmiddels gedaan.

In de kliniek worden per maand ongeveer 6000 patiënten gezien op de polikliniek, met in de piek van het malaria seizoen 10000 per maand, daarnaast een poli voor zwangerschapscontrole met ongeveer duizend zwangere vrouwen per maand. Er is een verpleegafdeling voor kinderen tot 15 jaar, inclusief een afdeling voor ernstig ondervoede kinderen met complicaties, een kraamafdeling, de verloskamer en natuurlijk alle ondersteunende activiteiten.

De eerste maand werken we samen, na een maand hebben we dan de officiële overdracht. Het zal een intensieve tijd worden.

De grootste klus wordt, al het personeel aannemen, zowel het gezondheidszorg personeel als al het ondersteunend personeel. Wij hebben andere functies, taken en rollen voor personeel, met een ander organogram, met een paar internationale medewerkers. De veranderingen zullen ook de meeste vragen oproepen bij de huidige medewerkers.

Omdat allemaal soepel te laten verlopen moet heel veel gebeuren, uitleg aan medewerkers, adverteren, sollicitatiebrieven lezen, toetsen laten maken, toetsen nakijken, sollicitatie gesprekken, en uiteindelijk aannemen.

Andere zaken die moeten gebeuren zijn onder andere onze systemen klaarzetten voor de financiën en personeelszaken, voor de logistiek, en voor de gezondheidszorg. Dat laatste mag ik mij op storten, maar we ondersteunen elkaar waar nodig, en uiteindelijk is alles aan elkaar gelinkt.

De afgelopen week is onze nieuwe Health Program Manager aangekomen in Zuid Soedan voor Gogrial. Samen gaan we de komende weken aan de slag. We gaan onze systemen klaar zetten, voor de data die we verzamelen en voor de apotheek. We zullen protocollen nalopen, en waar nodig aanpassen. Er moeten roosters gemaakt worden, waar we zullen starten met een basisrooster en na het hele sollicitatieproces vullen we de namen in. Echt iedere afdeling komt aan bod, wasserij, laboratorium, apotheek, verpleegafdeling, polikliniek, sterilisatie enz.

Naast de werkzaamheden in de kliniek worden afspraken gepland met de lokale gemeenschap, partners en overheden, en zullen we de eerste vergaderingen bijwonen.

Op afstand blijf ik contact houden met Juba en Pamat via skype, mail en telefoon.

Of er veel verhalen verschijnen op de weblog....... Dat hangt er van af of ik een moment van rust kan vinden om te schrijven.

HOOP EN DESILLUSIE

Twee Zuid Soedanese mannen. Allebei zijn ze arts, allebei zijn ze ooit hun land ontvlucht, allebei hebben ze kansen gehad om te studeren, allebei zijn ze terug in hun eigen land. Allebei willen ze een betere wereld, allebei geven ze om hun medemens, allebei willen ze een mooi, veilig Zuid Soedan waarin mensen het goed hebben.

De ene arts is een jonge man van rond de dertig. Hij is als kind gevlucht met zijn ouders naar Oeganda. Hij heeft daar de mogelijkheden gehad om naar school te gaan en is nu arts. Hij is jong en ambitieus, hij is vol enthousiasme en hoopt op een betere toekomst voor Zuid Soedan. Hij werkt voor een Humanitaire hulp organisatie en leidt mij rond in een gezondheidszorginstelling. Hij laat zien wat er allemaal al gedaan en bereikt is. Hij laat ook zien waar nog heel veel moet gebeuren, en wat hij met zijn organisatie allemaal nog wil doen. Zijn enthousiasme is aanstekelijk en hij kijkt hoopvol naar de toekomst.

De andere arts is een man van tussen de 50 en de 60. Ook hij is lange tijd geleden gevlucht naar Oeganda. Via sponsoren heeft hij de mogelijkheid gehad om te studeren. Hij is al weer vele jaren terug in zijn eigen land, omdat hij graag een bijdrage wil leveren aan een betere wereld voor zijn landgenoten. Ik zie hem op een verpleegafdeling, samen met de jonge arts die mij rond leidt.

Hij vraagt mij: "Wat doen jullie europeanen hier? Kijk eens waar ik werk, kijk hier eens om je heen". Met zijn arm maakt hij een weids gebaar naar de afdeling, waar moeders met kindertjes in metalen bedden liggen, waar de muren grijs en smoezelig zijn in plaats van wit, waar in het plafond een gat zit, waar kindertjes huilen, en waar minimale middelen en personeel aanwezig is. Hij vervolgt zijn preek tegen mij: "Jullie steken een hele hoop geld in ons land, en moet je zien wat er van terecht komt. Wij willen jullie geld niet, we willen het zelf doen, maar ons land kan dat niet. Dat geld wat jullie geven aan ons land verdwijnt in hele diepe zakken, en komt niet hier terecht? Kijk eens in wat voor situatie ik hier werk." 

Als ik de afdeling verlaat schudden we elkaar stevig de hand. Ik heb niets te zeggen, maar ik denk dat ik hem heel goed begrijp.

De jonge arts verontschuldigt zich voor de preek van zijn oudere collega en zegt : "Hij is oud en gefrustreerd".  Ik zeg: ‘Nee, hij is teleurgesteld’.

Beide mannen willen hetzelfde, beide mannen willen en betere toekomst voor hun land. De jonge arts vol enthousiasme en hoop. De oudere arts is waarschijnlijk ooit begonnen vol enthousiasme en hoop, maar nu gedesillusioneerd. Maar hij gaat er nog steeds voor.

Het enthousiasme en de hoop van de jonge man is aanstekelijk en vind ik mooi om te zien. Dit zijn de mensen die dit land nodig heeft. De desillusie van zijn oudere collega begrijp ik maar al te goed.

VAKANTIE

Vakantie? Wow, heerlijk! Ik heb er zin in. Vakantie, een periode waarin je net andere dingen doet als normaal, zonder de normale verplichtingen. Vroeger ging ik naar verre, warme landen voor mijn vakantie, en genoot ik van het avontuur. Nu is mijn normale leven al een groot avontuur in Zuid Soedan met dagelijkse temperaturen van boven de 40 graden Celsius, met gevarieerd en uitdagend werk en beperkte middelen, en de nodige bewegingsbeperkingen vanwege de veiligheid.

Mijn vakantieland is nu Nederland, mijn vaderland. In Nederland settel ik mij in mijn houten hutje op de hei. Hier is stilte en rust, ik hoor alleen de vogeltjes fluiten als ik s'ochtends wakker word. Als ik 's ochtends vroeg opsta schijnt het zonnetje, ik spring mijn bed uit, trek een oude spijkerbroek aan, een dikke gebreide trui en mijn wandelschoenen, mijn favoriete outfit. Ik hoef niemand te vertellen waar ik heen ga en ik mag gaan en staan waar ik wil. Ik geniet van de aangename koude, de stilte in het bos en de vrijheid.

Later ga ik op de fiets boodschappen doen. Ik heb 3 maanden niet gefietst of gewandeld en dat voel ik in mijn benen. Terug in mijn hutje, geniet ik van bruin brood met kaas en hagelslag en echte gezette filterkoffie. Heerlijk! Dit lijkt zo gewoon, maar voor mij is het een traktatie. Twee weken Nederland. Koude, regen, zonneschijn, uit eten, wandelen, fietsen, in de tuin werken, verwennen, en vooral ook bijpraten met familie en vrienden. Het is echter ook de tijd voor een hoop praktische zaken, die ik normaal gesproken liever ontwijk tijdens een vakantie, een nieuw bril, een wortelkanaal behandeling, lekkage in mijn hutje laten verhelpen, in mijn belasting papieren duiken...... 

's Avonds kruip ik heerlijk onder mijn 4 seizoenen dekbed.

Het openbaar vervoer is voor mij een luxe, waarin ik mij kan ontspannen, mensen kijken en waarin ik mij bijzonder veilig voel. Veiligheid is echter een erg relatief begrip. Als ik op het station in Arnhem aankom zie ik twee mannen gekleed in het zwart van top tot teen met grote geweren. Ik vraag me even af wat ze daar moeten, maar ik zie dat er "POLITIE" op hun kleding staat geschreven, dus ik denk dat ze proberen de veiligheid te waarborgen.  

De gebeurtenissen in Brussel zijn ernstig en erg triest, dat maakt dat ook in Nederland alles weer even op scherp gezet wordt. Ik vraag me ondertussen af waar ik veiliger ben, in Nederland/ Europa of in Zuid Soedan. Zuid Soedan is amper in het Nederlandse nieuws. Maar de hoeveelheid aandacht voor een bepaald land in het nieuws is niet representatief voor de hoeveelheid ellende per land. 

De vakantie vliegt voorbij. Voordat ik terug vlieg naar Zuid Soedan sla ik nog even in. Er zijn dingen die moeilijk te krijgen zijn, of 3 keer zo duur is als in Nederland. Zuid Soedan is één van de armste landen ter wereld en een pot pindakaas betaal ik bijna een tientje voor in Zuid Soedan. Deze wordt alleen gekocht door humanitaire hulpverleners.

Ik vul mijn reistas met een kilo kaas, een pot pindakaas, drop, shampoo, douchecrème, dagcrème, tandpasta, vitamines, stroopkoeken voor mijn collega's, muesli, gezonde muesli repen, keel pastilles. Zo kom ik de komende 3 maanden weer door.

Ik maak mijn houten hutje weer netjes aan kant. Ja, en dat is toch iedere keer weer afscheid nemen, het roept altijd dubbele gevoelens op. 

Mijn hutje in de zomer

Op de dag van vertrek word ik naar Schiphol gebracht door mijn broer. Instapkaart en bagage inchecken gaat tegenwoordig allemaal automatisch. Als persoon door de douane en de poortjes gaat niet automatisch.  Vest uit, sjaal af, schoenen uit, riem af, zakken legen, tablet uit de tas, alles op de band leggen en dan mag ik zelf ook door de scanner. Daar zien ze toch een paar oplichtende plekken op mijn lijf, dus en vrouwelijke fouilleerder bevoelt mij her en der, en trekt ook nog even aan mijn bh.

Als ik later zit te wachten bij de gate wordt mijn naam omgeroepen, ik mag me melden. Dat heb ik normaal nooit. Wat zou er aan de hand zijn? Misschien hebben ze mijn pot pindakaas eruit gevist als verdacht pakketje. Ik ga me melden bij de balie. Een hele chagrijnige mevrouw vraagt naar mijn paspoort. Die lijkt haar dag niet te hebben. Ze moet mijn visum naar Zuid Soedan controleren. Ze bladert door mijn paspoort, dat vol met verschillende visa en stempels zit, onder andere 3 visa voor Zuid Soedan. Ze kan de juiste bladzijde niet vinden en dat lijkt niet positief op haar humeur te werken. Ze geeft me het paspoort terug en vraagt of ik de juiste kan laten zien. Natuurlijk is mijn visum op orde.

Een uur later zit ik in het vliegtuig op weg naar mijn normale werkende leven in Zuid Soedan.

Inmiddels heb ik alweer een werkweek erop zitten in de warmte.