donderdag 25 december 2014

GELD EN KEUZES


Je hebt waarschijnlijk dit jaar weer een extraatje gehad, de eindejaarsuitkering. Misschien heb je het al uitgegeven of denk je er over na. De wintersportvakantie, een bijdrage aan een nieuwe auto, een fiets voor je zoon of dochter, of een nieuwe laptop. Een feit is, dat je een keuze moet maken, want je kunt niet alles met dit extraatje.
Bij het nadenken over de keuze, zal je waarschijnlijk ook nadenken over hoeveel profijt je hebt van de keuze. De wintersportvakantie, duurt één week en is duur. Eén week van plezier en ontspanning, maar daarna is het geld op. De nieuwe laptop gaat zeker weer 3 jaar mee, en hier maak je dagelijks gebruik van. De laptop gebruik je deels voor je werk en hoewel heel fijn om weer een snelwerkende laptop te hebben, het geeft niet de ontspanning waar je nu zo’n behoefte aan hebt. Kortom je moet een keuze maken, je kunt het geld maar één keer uitgeven en je wilt zoveel mogelijk waar voor je geld.

In Nederland hebben we regelmatig discussies over de kosten in de gezondheidszorg. Niet overal is geld voor, er moeten keuzes gemaakt worden. Het liefst keuzes die in verhouding weinig kosten en zoveel mogelijk resultaat op leveren voor de gehele Nederlandse samenleving. “Kosteneffectiviteit” noemen we dat.

Ook in de hulpverlening aan vluchtelingen is het geld beperkt en moeten er keuzes gemaakt worden. Er wordt heel veel gedaan voor vluchtelingen, maar er wordt ook veel niet gedaan, want de nood is hoog en het geld beperkt. Het geld komt van donoren. De donoren krijgen dit geld weer van mensen die keuzes hebben gemaakt met hun geld, ze hebben overwogen of ze het geld wel of niet konden missen, vervolgens hebben ze nagedacht aan welke organisatie dit geld wel en niet te geven. Het liefst moet zoveel mogelijk bij diegene terecht komen die je wilt ondersteunen en niet in de grote zak van een directeur. Iedereen wil tenslotte dat zijn zuurverdiende geld goed besteedt wordt.  
De donoren denken ook na over hoe het geld te besteden en schrijven zo voor wat er gedaan moet worden met het geld. 

Voor de meer dan 3 miljoen Syrische vluchtelingen betekent het dat er voor bepaalde dingen geld is. Voor het bestrijden van ratten en het uitzetten van rattengif, is geld. Ratten brengen namelijk ziektes over, en we willen geen ratten.
Voor een poliocampagne is ook geld. Het kost in verhouding weinig geld om vrijwilligers te trainen, die ieder kind twee druppeltje poliovaccin in de mond geven, en alle kinderen zijn beschermd tegen polio. Het kost bijna  niets en heeft een heel groot effect. Dit is heel erg kosteneffectief.
Donoren geven in principe alleen geld uit aan levensreddende zaken, zoals eten, schoon drinkwater, poliovaccinaties, voorkomen en bestrijden van infectieziekten, goede moeder en kind zorg en dus zoveel mogelijk voorkomen van moeder en kind sterfte

Maar niet overal is geld voor. Voor behandelingen boven de € 700,- wordt de aanvraag in een comité beoordeeld. Een patiënt bij wie één van zijn kransslagaderen voor 80 % dicht zit, wacht nu af wat het comité zegt. Gaan ze de behandeling betalen, zal het levensreddend genoeg zijn? Dure behandelingen waar je een enkeling mee helpt is niet kosteneffectief genoeg als je keuzes moet maken met het geld.
In één van onze coördinatie vergaderingen hebben we een discussie over het screenen op borstkanker. In Nederland is dit een routine voor alle vrouwen boven de 50 jaar. Er ontstaat een discussie of dit wel of niet moet gebeuren, wat als je een knobbeltje ontdekt, wat dan? We kunnen de vrouwen niets bieden, een behandeling is te duur, en wordt niet betaald door de hulporganisaties. Screenen op borstkanker valt niet onder de levensreddende handelingen die vergoed wordt door donoren. Voor kanker is geen geld als je vluchteling bent. Ook niet voor het vroegtijdig opsporen van kanker.

Het is begrijpelijk dat er keuzes gemaakt moeten worden. Maar ik voel een steek in m’n hart.