BEST WISHES FOR 2020

Op dit moment kom ik niet toe aan het schrijven op mijn weblog. 

Maar op deze oudejaarsavond in 2019 kreeg ik ineens 

de inspiratie  voor een nieuwjaarswens in 2020 voor iedereen. 

  

DE EERSTE INDRUKKEN IN IRAK

Een nieuwe missie, een nieuw land en een nieuw team. Bijna 2 maanden ben ik nu in Irak met als basis Erbil, waar ik inmiddels geïntroduceerd ben met het nieuwe onbekende. De aankomst op de luchthaven in Erbil was een groot verschil met Zuid Soedan. Het is een echte luchthaven, netjes en schoon. Bij de immigratie kreeg ik een stempel in mijn paspoort waarmee ik 1 maand in Koerdistan kan verblijven. Mijn bagage hoefde niet uitgepakt te worden, ik kon het gewoon van de bagageband pakken en zonder enig gedoe stond ik snel buiten. 

Erbil is de hoofdstad van het Koerdische deel van Irak, met hoge flatgebouwen, geasfalteerd wegen, stoplichten die werken, grote winkelcentra en restaurants. Geen kleine ommuurde compound met prikkeldraad en geen avondklok. Kantoor en geusthouse is hier gescheiden, en als leidinggevende heb ik mijn eigen flat. Ik doe normaal boodschappen in de supermarkt, loop over straat en wandel in het park. Ja een heel normaal leven en een heel ander leven dan ik in Zuid Soedan gewend was. 

Irak is een land met een rijke geschiedenis, en namen van plaatsen die ik ken van de bijbel. Het is het land van het oude Mesopotamië tussen de Eufraat en Tigris, waar misschien ooit het paradijs met Adam en Eva heeft gelegen. Het land waar de toren van Babel werd gebouwd en een Babylonische spraakverwarring ontstond. Het land waar Abraham is geboren, de voorvader van de joden, de christenen en de moslims. Het land met de stad Nineveh waar Jonas naar toe gestuurd werd, toen hij niet ging belande hij na een omweg in de buik van een grote vis. Het land van het Assyrische rijk, het Babylonische rijk, het Osmaanse rijk, het Perzische rijk, en nog veel meer. Het is ook het land van Sadam Hoessein, en van de IS (de islamitische staat). 

Het huidige Irak is een land wat te complex lijkt om te begrijpen. Om de situatie echt goed te begrijpen is het nodig om het hele Midden-Oosten te begrijpen met haar geschiedenis, religies, politiek, en een aarde wat borrelt van de olie, het goud der aarde.

Irak is nu herstellende van de oorlog met de IS. Er zijn steden verwoest zoals Sinjar en Mosul, er worden mijnen en explosieven opgeruimd en er worden nog steeds massa graven gevonden.

Mensen die ooit gevlucht zijn voor oorlog en geweld, keren nu terug naar hun woonplaatsen, waar hun huizen in puin liggen, de infrastructuur verdwenen is, en waar het leven weer opgebouwd moet worden.  Niet iedereen is er klaar voor om terug te keren, want terug keren naar de plek waar de afschuwelijkste dingen zijn gebeurd is bijzonder moeilijk. 

In de zomer van 2014, was Sinjar in Irak wereldnieuws. De terreurgroep IS was Sinjar, Nineveh, in Irak binnen getrokken, waar ze 5000 Yezidi mannen vermoorden, en duizenden meisjes en vrouwen meenamen en ze tot seks slavinnen maakten. 200,000 mensen sloegen op de vlucht en een deel kwam vast te zitten in de bergen omsingeld door de IS, zonder eten, drinken en onderdak. Vijf dagen later konden ze van de bergen afkomen nadat Koerdische strijders, geholpen door Amerikaanse bombardementen, een corridor hadden vrijgemaakt.  Ook ik heb dit nieuws meegekregen. Het was nieuws zoals er zoveel afschuwelijk nieuws is. Het maakte indruk, maar daarna ging mijn leven door. 

Nu 5 jaar later zit ik in Irak, en ik kom deze mensen tegen, die vast gezeten hebben op deze berg, de vrouwen die seksslavin zijn geweest en kinderen die gehersenspoeld werden door de IS. Ik hoor verhalen en ik voel de pijn en het verdriet. 

Met ons team verzorgen wij een gezondheidsprogramma in één van de kampen, in het noorden van het Koerdische deel in Irak. Dit is een vluchtelingenkamp waar 27,000 mensen in tenten wonen. De meeste zijn Yezidi’s en komen uit Sinjar, Nineveh. De tenten staan keurig in rijen en lijkt goed georganiseerd. De kampleiding zegt met een lach: “een VIP kamp”. Tenten zijn voorzien van stroom en water, met ruimtes die als badkamer en keuken dienen. Een gezin van 6 krijgt een tent van 4 X 6 meter, een groter gezin krijgt twee tenten.  In de zomer is het heet in de tent en in de winter koud. De kerosine kachel gaat s ’nachts echter uit in de winter, omdat men bang is dat anders de tent in brand vliegt.

Ik hoor de verhalen van onze counselors, zelf ook gevluchte mensen, die psychosociale zorg bieden aan getraumatiseerd kinderen, mannen en vrouwen. Veel mensen zijn er nog niet klaar voor om terug te keren naar Sinjar, waar ze vandaan komen. Hun huizen liggen in puin, er is daar niets, maar misschien nog wel belangrijker, het vluchtelingenkamp is veilig. Op mijn vraag of ze terug willen antwoordt iemand: “Ik kan niet terug”.  Ik voel de pijn en de angst in die woorden, niet iedereen kan of wil praten over het verleden.

Psychologische hulp is heel hard nodig en is onderdeel van ons gezondheidszorg programma. Ik heb bewondering voor onze counselors, die zelf ook het nodige hebben meegemaakt.   

OP WEG NAAR EEN NIEUWE MISSIE

Ik heb afscheid genomen in Zuid Soedan, twee en halve maand geleden alweer en ik heb mezelf een lange vakantie gegeven. De vakantie zit er alweer op en maandag vertrek ik naar een nieuw land met een nieuwe uitdaging. 

Mijn werk in Zuid Soedan loslaten viel nog niet mee. Bijna 4 jaar heb ik er gewerkt met hart en ziel en er helemaal voor gegaan. We hebben daar mooi werk gedaan in een moeilijke en complexe situatie. De ongewone situatie en de complexiteit wordt na 4 jaar bijna gewoon voor mij. Ja…. Wat is gewoon? Dat waar je iedere dag mee geconfronteerd wordt is gewoon en daar vindt een mens zijn weg in. Wat gewoon is in Zuid Soedan is niet gewoon in Nederland, en wat gewoon is in Nederland is niet gewoon in Zuid Soedan. In Nederland kunnen we ons gewoon niet voorstellen dat het gewoon is om te vluchten voor geweld, of voor honger. Voor sommige mensen is het gewone leven moeilijk en een strijd om te overleven. 

In Februari had ik al een afscheid in het veld, want ik zou eind maart vertrekken. Een mooi afscheid, waarbij ik stilletjes luisterde naar wat eenieder te zeggen had en een traantje liet rollen. Mijn vertrek hebben we een paar keer uitgesteld, terwijl we wachtte op vervanging. Uiteindelijk ben ik half juni vertrokken, een bijzondere ervaring rijker met mooie herinneringen aan mensen.

Ineens had ik vakantie en hoefde niets. Het werd een tijd van uitrusten, ontspannen, andere dingen doen dan normaal, zoals wandelen, fietsen, in de tuin werken, en met familie en vrienden afspreken. Maar ook een tijd van bezinnen en reflectie en bedenken wat nu….? Wat ga ik nu doen, wat is mijn volgende stap?

In Arnhem stapte ik mijn huis weer binnen en dacht: “Dit is niet meer mijn thuis, hier ga ik niet meer wonen”. Inmiddels staat het te koop.

Ik keek ook al meteen rond naar banen, ook al had ik me voorgenomen 3 maanden vakantie te houden.  Twee banen kwamen langs met Nederland als thuisbasis, mooie banen met reizen naar het buitenland. Ik wachtte echter net zolang met een beslissing te nemen om te solliciteren tot de deadline voorbij is. Dat zegt waarschijnlijk al genoeg. 

Nee, ik ga me voorlopig niet in Nederland settelen, hoe langer ik in Nederland ben, hoe meer ik zeker weet dat ik weer weg wil. Mijn hart ligt in het buitenland in de humanitaire hulpverlening voorlopig. 

Iemand vroeg mij deze vakantie: “Waarom de humanitaire hulpverlening?”. 

Mijn antwoord: “Ik wil helpen de wereld verbeteren”. 

“En ….. Is dat gelukt?” vroeg hij. 

“Nee” was mijn antwoord. 

Ja…. en daar zat ik dan met mijn goeie gedrag. 

Het is wel heel erg moeilijk om de wereld te verbeteren, maar we kunnen wel ieder onze eigen verantwoordelijkheid nemen en het beste doen wat in onze mogelijkheden ligt, ieder op onze eigen manier. 

Ik doe werk waar ik van hou, waar we ons inzetten voor mensen waar dagelijks eten op het bordje, een veilige thuishaven, schoon drinkwater, en toegang tot gezondheidszorg helaas niet vanzelfsprekend is. Zaken die voor ons gewoon zijn en waar we niet bij nadenken.

Er is zoveel leed in de wereld, zoveel oneerlijkheden, zoveel mensen die niets hebben, omdat ze per ongeluk op een andere plek geboren zijn dan jij en ik, en midden in oorlog zitten zonder dat ze daar om gevraagd hebben. De oorlog kunnen we niet één, twee drie wegnemen en de wereld verbeteren dat valt nog niet mee. We kunnen natuurlijk wel helpen levens te redden en mensen helpen hun leven weer op te bouwen. Mensen zoals jij en ik, die toevallig op een andere plek en tijd in de wereld geboren zijn en in moeilijke omstandigheden leven. 

Behalve iets willen doen voor een betere wereld hou ik van een leven van ontdekking, leren van andere mensen in andere culturen, een leven waarvan ik niet weet wat de dag van morgen brengt en een leven van vrijheid, waarin ik mijn passie volg en werk doe waar mijn hart ligt. 

Dus ik vertrek naar een volgende missie met dokters van de wereld (Medicins du Monde) voor een missie in Iraq. Ik ben benieuwd……, een nieuw land, een nieuw team, ik duik weer het onbekende in.

Dat onbekende is ook weer spannend, en nu het zover is vraag ik me af: “Kan ik het wel, ga ik het daar weer redden qua werk, en persoonlijk?” Ik laat al het vertrouwde weer achter, maar het is niet de eerste keer en ik weet dat ik de keuzes van mijn hart volg. Ik ga weer voor het avontuur omdat ik weet dat ik er geen spijt van zal hebben.

Een mooie tekst van Paulo Coelho, met een belangrijke waarheid voor mij

Als we belangrijke beslissingen moeten nemen

Kunnen we maar het beste vertrouwen op onze impulsen en hartstochten

Want ons verstand probeert ons meestal van onze droom af te houden

Met als argument dat de tijd er nog niet rijp voor is.

Ons verstand is bang voor tegenslag,

Maar onze intuïtie houdt van het leven en de 

Uitdagingen die het ons stelt.

In Zuid Soedan is mijn weblog er totaal bij ingeschoten het laatste jaar. Met de nieuwe missie in Irak ga ik proberen mijn weblog weer bij te houden.

2019, EEN NIEUW JAAR MET HOOP OP VREDE

Het nieuwe jaar is alweer even gestart. Het is avond en ik zit met een dik vest en een sjaal voor de kachel in m’n hutje op de hei. Ik ben inmiddels weer een paar dagen in Nederland. Ik leef in twee werelden die totaal niet met elkaar te vergelijken zijn. In Zuid Soedan is het bijna 40 graden, en werk ik 80 uur per week. Hier in Nederland is  het bijna 0 graden en mag ik niets doen. In Zuid Soedan, kan ik niet over straat lopen en doe ik alles met de auto vanwege de veiligheid. Hier in Nederland stap ik op de fiets zonder iemand te vertellen waar ik heen ga. Het is prettig om in Nederland te zijn en even het werk los te laten. Ik verwonder me echter ook altijd over de tegenstellingen, de rijkheid van Nederland en de extreme armoede in Zuid Soedan. Terwijl in de wereld kinderen geen eten hebben, steken wij in Nederland voor 70 miljoen euro aan vuurwerk af tijdens oud en nieuw. Toen ik het las in het verre Zuid Soedan bedacht ik me wat we allemaal zouden kunnen doen met dat geld, hoeveel kinderen kunnen daarvoor eten, hoeveel gezondheidszorg kunnen we daarvoor leveren. Zou ik niet één of andere actie kunnen organiseren volgend kerst en oud en nieuw?

Hoe het ook zij, het nieuwe jaar 2019 is weer ingeluid. Met het nieuwe jaar in het vooruitzicht zijn er ook weer nieuwe kansen. In September 2018 is het laatste vredesakkoord getekend met de Zuid Soedanese leiders en oppositiegroepen. Het is niet de eerste, dus het is afwachten hoe het loopt. Sommige mensen zijn sceptisch, er is tenslotte al zoveel ellende gebeurd, zoveel afschuwelijke wreedheden, en het vertrouwen is weg.  Er zijn ook veel mensen hoopvol, de mensen verlangen naar vrede, naar veiligheid, eten voor het gezin, en naar een opbouw van het land.  Door de hele hoofdstad zijn posters en billboards, met positieve boodschappen over de vrede, over elkaar vergeven en foto’s waarin het vredesakkoord getekend wordt.  Het spreekt hoop uit, met nieuwe kansen voor de mannen, de vrouwen en de kinderen in Zuid Soedan. Op dit moment is het relatief rustig, vergeleken met voorgaande jaren.  Het land heeft echter een lange weg te gaan. Ik hoop net als velen met mij dat het een keerpunt wordt in de Zuid Soedanese geschiedenis, maar het kan in principe alle kanten gaan. Vrede is er niet van de één op de andere dag en haat is niet zomaar verdwenen.  Dat heeft tact nodig, geduld nodig, en positieve, wijze mensen die in vrede geloven en er een bijdrage aan leveren. De jaren van conflict hebben hun gevolgen, met extreme armoede en onvoldoende voedsel voor twee derde van de bevolking. Ongeveer 4.2 miljoen mensen zijn gevlucht. Hiervan zitten er 2.2 miljoen in de omringende landen, de rest is ontheemd in eigen land. Met de vrede in het vooruitzicht keren de gevluchte mensen mogelijk terug.  Meer dan de helft van de bevolking is echter nog afhankelijk van humanitaire noodhulp om te overleven, zoals onderdak, voedsel, en gezondheidszorg.

Voor 2019 hebben wij diverse voorstellen geschreven, met de hoop de eerste stappen te zetten richting rehabilitatie, naast de noodhulp. Het is nu afwachten op de feedback van de donoren op de voorstellen.  

Hoe mijn eigen 2019 eruit gaat zien? Zoals wel vaker weet ik niet hoe het gaat lopen. De vacature is opengesteld voor mijn baan als Head of Mission, maar de vraag is of ik Zuid Soedan wel of niet ga verlaten. Het hangt af van de ontwikkeling van onze programma’s en de feedback op de voorstellen die we hebben geschreven.  Als het positief uitpakt, blijf ik, maar dan in een nieuwe rol. Als onze voorstellen niet geaccepteerd worden, dan hou ik mogelijk een lange zomervakantie.

Voor nu hoop ik op vrede in Zuid Soedan en de rest van de wereld. Ik wens iedereen vrede en een mooi 2019.

Hieronder een link naar m’n nieuwjaar wens voor diegene die hem nog niet hebben gezien.

NIEUWJAARSGROET